Camlihemsin
TARİHİ ve COĞRAFİ YAPISIÇamlıhemşin Doğu Karadeniz Bölgesinde Rize İlinin İlçe merkezlerinden biri olup, kıyıdan içerde fırtına deresi vadisi 41.8 kuzey enlemi ile 41.01 doğu boylamının kesinleştiği noktada, vadi tabanında denizden yüksekliği 300 metre dolayında bulunmaktadır. Bazı mahallelerde ise bu yükseklik 700 metreyi aşmaktadır. İlçemiz 885 Kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Bu alanın %80'i ormanla kaplı, dağınık ve tepelik alanlardan ibaret olup, düz alanlar hemen hemen yok gibidir. Çamlıhemşin İlçesi Rize İlinin denize sınırı olmayan ilçelerinden biridir. Denizden güneye doğru 22 Km. lik karayolu uzunluğunda ve içeridedir. İlçenin güneyi, doğu-batı doğrultusunda kavis çizen ve denize paralel olan, yükseklikleri 2000-4000 metreyi bulan "KAÇKAR DAĞLARI" ile çevrilidir. Bu dağ silsileleri içinde 3932 metre yüksekliğe sahip "KAÇKAR DAĞI" yine yüksekliği 3344 metreye ulaşan "CİMİL DAĞI" ve yükseltileri 2000 metreyi geçen bir çok dağ ve tepeleri mevcuttur. Kaçkar Dağları üzerinde jeomorfolojik olaylar sonucu oluşmuş bir çok irili ufaklı krater gölleri mevcuttur. (Büyük Deniz Gölü, Meterez Gölü, Yıldız Gölü, Dönen Gölü, Serincef Gölü ve Kara Göl bunlardan bazılarıdır.)
Arazinin meyilli olması nedeni ile ilçemizdeki akarsular 70 Km.lik bir uzaklıktan 3000 m. Rakımdan 0(Sıfır) rakıma düşmektedir. İlçe merkezinden geçen Fırtına Deresinden dolayı da Fırtına Vadisi olarak anılır. Fırtına Deresi, Kaçkar ve Verçenik Vadilerinden gelen Elevit Deresi ve Palovit Deresinin birleşimi olan büyük dere ile Hala Deresinin (Ayder Deresi) birleşmesinden oluşur. Fırtına Deresi Pazar, Ardeşen sınırından Karadeniz'e dökülür.
Pazar, Ardeşen, Çayeli, Hemşin, İspir, İkizdere ve Yusufeli ilçeleri ile sınırları olan Çamlıhemşin'in eski adı "VİCEALTI" dır. Cumhuriyetin ilanından önce 1922 yılında karakol merkezi oluşturuldu. 1953 'de ise Ardeşen ilçe olunca, Vicealtı "ÇAMLICA" adı ile bu ilçeye bağlandı. 1954'de bucak binası yapıldı. 1955'de belediye kuruldu. 27.06.1957'de yürürlüğe giren 7033 Sayılı Kanun ile Çamlıhemşin adını alarak İlçe haline getirildi. İlçenin kuruluşu 1960'larda tamamlandı.
İklimi her mevsim yağışlıdır. Sıcaklık kışın -7 dereceye kadar düşmekte, yazın ise 25 dereceye kadar yükselmektedir. Günlük en yüksek sıcaklık farkı 23,6 derece olmaktadır. Yıllık metrekareye düşen yağış miktarı 245 Cm3'ü bulmaktadır. Havadaki nem oranı ise %10 ile %97 arasında değişmektedir.
Nüfus Durumu :
Çamlıhemşin Rize İlinin 11 ilçesi içinde gerek toplam ilçe nüfusu gerekse merkez nüfusu bakımından en küçüklerindendir. İlçe kilometrekareye 16 kişilik nüfus yoğunluğu ile ilin tenha ilçelerinden biridir. İlçemiz nüfusu 30 Kasım 1997 yılı Genel Nüfus Sayımı kesin sonuçlarına göre 8.454'tür. Şehir merkezinin nüfusu 2.204, köylerin nüfusu ise 6.250'dirr. 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre ise toplam 8.206 olup, merkez nüfusu 2.355, köylerin nüfusu ise 5.851'dır. 6 mahalle ve 27 köyden oluşmakta olup, yöredeki nüfusun büyük bir kısmı mevsimlik işçi olarak kışın büyük şehirlere çalışmaya gitmekte, yazın ilçeye dönmektedir. İlçemizin yedi köyünde mahallen Lazca diye tabir edilen ve kendi aralarında konuştukları bir dil vardır. Genellikle bu dil köy dışında konuşulmamaktadır. Bu köyler; Dikkaya, Çayırdüzü, Topluca, Murat, Kadıköy, Güllü ve Behice köyleridir. İlçemizde okur yazarlık oranı %97'dir.
SOSYAL DURUM
Konut:
İlçe merkezinde yeterli konut olmayıp, özellikle kamu görevlileri ev bulmakta büyük güçlük çekmektedirler. İlçe merkezinde Milli Eğitim ve Özel İdare tarafından yapılmış 12 daireli lojman, 6 daireli Adliye Lojmanı ve 18 daireli Belediye Başkanlığına ait sosyal konut mevcut olup, ihtiyaca cevap vermemektedir. İlçede görev yapan kamu görevlilerinin bir çoğu Ardeşen ve Pazar İlçelerinde ikamet etmektedir. İlçedeki en önemli problemlerden biri konut sorunu olup, sorunun çözümü için Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca konut yapılması için girişimler devam etmektedir.
Sağlık:
İlçe Merkezinde 10 yataklı sağlık merkezi ve bir sağlık ocağı bulunmaktadır. İlçe merkezinde bulunan sağlık merkezinin 1 doktoru, Sağlık Ocağının da 2 doktoru bulunmaktadır. Merkez Sağlık Ocağında 3 ebe, 1 Hemşire, 3 sağlık memuru, 1 Çevre Sağlık Teknisyeni mevcuttur. İlçe Sağlık Merkezinde ise sadece 1 Şoför bulunmaktadır. İlçemiz Köylerinde toplam 9 adet sağlık evi mevcut olup, İlçemiz Dikkaya Köyünde 1 Sağlık Ocağı mevcuttur. Dikkaya Sağlık Ocağının doktor ve personeli bulunmamaktadır. İlçemiz Sağlık Merkezinde 1 Ambulans faal, Merkez Sağlık ocağında ise bir Jeep mevcut olup faal değildir.
İlçemiz Sağlık Merkezi ve Merkez Sağlık Ocağı aynı binada hizmet vermekte olup, küçük çapta bakım ve onarım ihtiyacı bulunmaktadır. Ayrıca Sağlık Merkezi ve Sağlık Ocağının 1 Şoför, 2 Ebe, 1 Hemşire, 1 Laborant, 1 Röntgen Uzmanı, 1 Hizmetli ve 1 Kaloriferci ihtiyacı olup, bunlardan hizmetli ve kaloriferci ihtiyacının acilen karşılanması gerekmektedir.
Ayrıca İlçemizin komşu ilçelere uzak olması nedeni ile Sağlık Merkezinin acil müdahale açısından yetersiz olduğundan acil müdahaleler için gerekli tıbbı malzemelerin temini gerekmektedir.
İş ve Çalışma Hayatı:
İlçe halkı genellikle gurbetçi olup, mevsimlik olarak çalışmaya gitmekte, bir kısmının ise büyük şehirlerde fırın, lokanta, pastane vb.. gibi işleri olup, buralarda çalışmaktadırlar. İlçede kalanlar ise çay tarımı, hayvancılık ve orman işleri ile uğraşmaktadırlar. Kültür balıkçılığı ve arıcılık da önemli uğraş alanlarındandır. Ayrıca İlçemizde turizm faaliyetlerinden geçimini sağlayanların sayısı da hızla artmaktadır.
Eğitim ve Kültür:
İlçemizde eğitime karşı ilgi düşüktür. İlköğretimden sonra özellikle kız çocuklarında liseleşme oranı düşüktür. İlçemiz köylerinde ve ilçe merkezinde toplam olarak 27 ilkokul mevcuttur. Bunların 6'sı eğitim öğretime devam etmekte, 3 tanesi taşımalı sistemle eğitim öğretim vermektedir. Şehir Merkezinde 1 İlköğretim Okulu, 1 Lise, 1 İmam-Hatip Lisesi, Dikkaya ve Topluca Köylerinde 1'er İlköğretim Okulu bulunmaktadır.
|
OKUL ADI |
KIZ ÖĞR. |
ERKEK ÖĞR. |
TOPLAM |
ÖĞRT.S. |
|
Çamlıhemşin Lisesi |
49 |
62 |
111 |
7 |
|
İmam-Hatip Lisesi |
19 |
40 |
58 |
8 |
|
Atatürk İlköğretim Okulu |
117 |
138 |
255 |
15 |
|
Çayırdüzü İlköğretim Okulu |
23 |
23 |
46 |
3 |
|
Derecik İlköğretim Okulu |
15 |
20 |
35 |
3 |
|
Dikkaya İlköğretim Okulu |
150 |
128 |
278 |
9 |
|
Düzmahalle İlköğretim |
39 |
34 |
73 |
5 |
|
Güllü İlköğretim Okulu |
3 |
9 |
12 |
1 |
|
Topluca İlköğretim Okulu |
119 |
116 |
235 |
9 |
|
GENEL TOPLAM |
234 |
570 |
1104 |
60 |
Ekonomik Durum:
İlçemizde en önemli ekonomik faaliyet olarak turizm ön plana çıkmaya başlamıştır. Ayder Turizm Bölgesi 1200 yatak kapasitesine sahiptir.
İlçemizin kuzey kesiminde kalan bölgesinde ise çay tarımı, hayvancılık ve yarıcılık ekonomik faaliyetler olarak ön palana çıkmaktadır. Ayrıca arıcılık ve kültür balıkçılığı da önemli ekonomik faaliyetler arasındadır.
Turizmin Geliştirilmesi Amacıyla Küçük ve Orta Boy Konaklama Tesislerini Geliştirme Projesi : Bölgeye ve Rize İline yönelik turizm hareketleri dikkate alındığında Ayder, Yaylaköy (Elevit), Çat...... gibi orman köyleri ve yayla merkezlerinde başlangıçta 10-20 yataklı, daha sonra 20-30 veya 30-40 yataklı, küçük ve orta boy konaklama tesislerinin ve aile işletmelerinin kurulması ve kurulu olanların hizmet standartlarını daha da geliştirilmeleri önem ve öncelik taşımaktadır. Bu nedenle yerel yönetim ve ilgili merkezi yönetim kuruluşlarının "özgün mimari projeler" hazırlaması ve yatırım yapmak isteyenlere proje yardımında bulunulacaktır.
Kaplıca Turizmini Geliştirme Projesi:
Bölgesel iklim şartları ve buna bağlı olarak yörede yaygın olarak görülen "Romatizmal Hastalıkların" tedavisi ve halkın genel sağlığının korunmasına katkıda bulunmak ve kaplıca turizminden faydalanmak üzere;
a. Ayder Kaplıcasının, belirlenmiş bir imar planına göre ıslahı ve mimarinin sağlanması, mevcut konaklama tesislerinin iyileştirilmesinin ve yöresel mimariye uygun hale dönüştürülmesinin teşvik edilmesi ve desteklenmesi.
b. 16 Litre/saniye su verimine, 2300 potansiyel yatak kapasitesine sahip bulunan Çamlıhemşin-Ayder Kaplıcasının tam kapasite ile kullanılır ve hizmet verir hale getirilmesi gerekmektedir.
Gençlik Turizmini Geliştirme Projesi:
Doğa araştırmaları, doğa yürüyüşleri, fotoğraf çekimi, nehir sporları, izcilik gibi etkinliklere son derece elverişli olan, Kaçkar dağlık yöresinin çok yönlü değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla mevcut konaklama tesislerinin özellikle kış aylarında üniversite gençliğine yönelik tur satış organizasyonları yapmaları ve gençlik kampları organize etmelerinin gerektiği değerlendirilmektedir.
Dağ ve Kış Turizmini Geliştirme Projesi:
Kaçkar Dağı Milli Parkı, yurdumuzun en fazla kar yağışı olan yörelerinden biridir. Bu yörelerde yer alan 1200 metreden yüksekte kalan kesimler normal kış koşullarında 2-4 metre kar yağışı almaktadır. "Kaçkar Dağı Milli Park"'ından yer alan bu alanlar, uluslar arası önem taşıyan olimpik özelliklerde kayak alanlarına sahip bulunmaktadırlar. Bu tespitlere bağlı olarak;
c. Uzun vadede Çamlıhemşin Kavrun ve Fırtına Vadilerinin "pilot turizm projesi" olarak ele alınması, bu bağlamda Aşağı ve Yukarı Kavrun Yaylaları ile Elevit Yaylasının, uluslar arası özelliklere sahip kayak merkezleri olarak ele alınması,
d. Kısa vadede Ayder Yaylasında mevcut ve geliştirilecek turizm projelerine destek mahiyetinde ve amatör standartlarda kısa mesafeli bir kayak pistinin yaptırılarak turizm pazarlama stratejilerine destek sağlanması ve mevcut halin biraz daha iyileştirilmesi gerekmektedir.
e. Ayrıca; Ayder-Yukarı Kavrun (14 Km.) Çamlıhemşin-Çat-Elevit yaylası (18 Km.) yolları ıslah edilecektir.
Sivil Mimariyi Koruma ve Geliştirme Projesi:
Otantik dağ ve orman köylerine özgü sivil mimari yapıların ve köy konaklarının korunarak kullanılması ve turizm amaçlı küçük boy yatırımlar ve özellikle aile işletmeleri halinde turizme kazandırılmasının sağlanması.
Destek Projeleri:
Dağ ve orman köylerinin kalkınması için besi hayvancılığı, arıcılık, kültür balıkçılığı,... gibi destek yatırım faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve bu tür projeler için sivil girişimlerin desteklenmesi. (Kooperatifler...... v.s.)
Çevre Sorunlarını Önleyici Projeler:
Çevre sorunlarının önlenmesinde üç konu dikkat çekmektedir. Bunlar; dere yataklarının ıslahı, atık suların ve katı atıkların derelere dökülmesinin önlenmesi, Fırtına Vadisi ve Havzasının Turizm, Ormancılık, Tarım amaçlı kullanılması gerekmektedir.İlçemizin gerek yaylaları ve gerekse dağları bakımından turizm potansiyeli oldukça geniş kapsamlıdır. Turizm mevsiminin hızlı bir şekilde yaşandığı dönelerde iç ve dış turist akınına uğrayan ilçemizde bir DANIŞMA BÜROSUNA büyük ihtiyaç vardır. Turizmin önünde sosyal ve iletişim yönüyle bir problem olarak duran bu konunun çözümlenmesi ilçemizde hedeflenen turizm amaçlarına ulaşılması yönüyle çok yararlı olacaktır. İlçemiz sınırları içerisinde bir bölümü bulunan ve ulaşımının sağlandığı KAÇKAR DAĞLARI özellikle yaz ve kış gezgincilerinin amatör-profesyonel bir şekilde zirve tırmanışlarını gerçekleştirdikleri bir konumdadır. Kış turizmi çerçevesinde gezgincilerin dağda zirveye çıkışları bazen yaşamlarına yönelik risk faktörlerini arttırmakta ve ölümle sonuçlanan üzücü olaylar meydana gelmektedir. İlçemize bağlı olan ve turizm merkezi ilan edilen AYDER yöresinde Gençlik ve Spor Müdürlüğünce "DAĞCILIK DANIŞMA VE İRTİBAT BÜROSU" nun kurulmasının bu tür sporlara eğilim gösteren ve uygulayanlar açısından gerekli olacağı Kaymakamlığımızca düşünülmektedir. Turizm merkezi Ayder Kaplıcalarının planlamalarının üç ayrı kesitte bölüşülmesi yöreye özgün altyapı sorunlarının çözümüne etken rol oynayacaktır. Bu üç ayrı bölge "Konaklama Tesisleri, Sağlık Tesisleri ve Eğlence ve diğer olanakların bulunduğu tesisler" şeklinde düşünülmektedir
