A'dan Z'ye Rize Rehberi

iyidere

İLÇENİN TANITIMI
İlçemiz 8 Mahalle ve 7 Köy bulunmaktadır. İl’e uzaklığı 14 Km olup, yörenin özelliği nedeniyle dağınık bir yerleşim mevcuttur. Bütün kurumlar kuruluşunu tamamlamıştır. İl Özel İdaresi tarafından yaptırılan ve Hükümet Konağı olarak kullanılan hizmet binasında, Müftülük , Kütüphane ve Tapu Sicil Müdürlüğü dışında tüm kuruluşlar (Adliye, Emniyet dahil) hizmet vermektedir.

TARİHÇESİ:
M.Ö.700 yıllarında kurulan önce Roma, sonra Bizans ve Pontus Rum egemenliği altında kalan yerleşim yeri, 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı Devleti sınırları içerisine katılmıştır.
Eski adı 'Aspet' olan İlçe merkezi Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasından sonra Bucak olarak yapılandırılmıştır. İyidere çayından dolayı da İyidere ismini almıştır.

21.05.1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla İlçe olmuştur.

COĞRAFİ DURUM:
İlçemizin yüzölçümü yaklaşık 25 km² 'dir. Doğusunda Derepazarı, batısında Of, Güneyinde Kalkandere ve Kuzeyinde Karadeniz ile çevrilidir. İlçe merkezi denizin kıyısında kurulmuş olmasına rağmen dağlık alanda yer alan İlçenin güneyini boydan boya bir duvar gibi kaplayan Doğu Karadeniz dağları ile doğu ve güneye gidildikçe rakım yükselir.

İlçemiz yerüstü kaynakları bakımından oldukça zengindir. En önemli akarsuyu İyidere deresidir. Kıyı kesiminde ılık ve bol yağışlı bir iklim olmasına rağmen, içerilere doğru gidildikçe rakımın artmasıyla birlikte iklim sertliği görülür. Ortalama sıcaklık 14 derecedir. Yıllık yağış ortalaması metrekareye 230 kg’dır.

NÜFUS DURUMU:
2000 yılı Genel Nüfus sayımı sonuçlarına göre İlçemizin şehir nüfusu 5466, köyler nüfusu 4608 olup, toplam 10074 nüfusa sahiptir. 1990 nüfus sayım sonuçları ile karşılaştırıldığında 12.76 oranında yıllık nüfus artış hızı tespit edilmiştir.

SOSYAL DURUM:
İlçemizin coğrafi yapısının engebeli, yerleşimin dağınık olması nedeniyle sosyolojik açıdan köy-kasaba karışımı bir özellik arzeder. İlçedeki mahallelerin bir bölümü yerleşim açısından köy özelliliğinde olduğundan, sosyolojik olarak da insanlarımızın yaşamları köylü özelliği göstermektedir. Çünkü çay tarımının yanında az da olsa köylerimizde olduğu gibi ilçe merkezi ve mahallerimizde de hayvancılık yapılmaktadır. Çay tarımında genellikle kadınlar çalışmakta, erkekler ise daha çok ilçede faaliyet gösteren ve sayıları 15’i bulan çay fabrikalarında mevsimlik veya sürekli işçi olarak çalışmaktadır. Bunun yanında balıkçılık ve gurbet yaşamı da sosyal yaşam içerisinde önemli bir yer tutmaktadır.

SAĞLIK DURUMU:
İlçemizde zağlık hizmetleri, Sağlık Grup Başkanlığımıza bağlı Merkez Sağlık Ocağı, Çiftlik Sağlık Ocağı, Yapraklar Sağlık Ocağı, Denizgören Sağlık evi, Yaylacılar Sağlık evi, Büyük Çiftlik sağlık evi ve Hazar sağlık evi olmak üzere toplam 3 sağlık ocağı ve 4 sağlık evi ile 112 Acil Trafik istasyonunda görev yapan 6 doktor, 6 sağlık memuru, 1 çevre sağlığı teknisyeni, 4 hemşire, 8 ebe, 2 memur, 6 şoför ve 1 hizmetle tarafından verilmektedir.

Ulaşım imkanları:
İlçemiz Rize İl merkezine 14 km. mesafede olup, komşu ilçeleri olan Derepazarı İlçesine 4 km. Kalkandere İlçesine ise 13 km. Trabzon-Of İlçesine ise 14 km. mesafededir. İlçe ile ulaşım Özel Halk Otobüsleri sağlanmaktadır. Halk otobüsleri her 15 dakikada bir Rize merkez ve İyidere’den karşılıklı olarak hareket etmektedir. Rize’den kalkan otobüsler Emniyet Müdürlüğü önünden; İyidere’den ise İlçenin sınırı olan Şantiye denilen bölgeden hareket etmektedir.

Hareket saatleri ise yaz ve kış dönemine göre şu şekildedir:

HAREKET YERİ	YAZ DÖNEMİ	KIŞ DÖNEMİ
Rize'den	07.15 başlama, 22.00 son sefer	07.15 başlama, 18.30 son sefer
İyidere'den	06.45 başlama, 20.00 son sefer	06.45 başlama, 17.00 son sefer

Turizm Kaynakları:
İlçemizin turizm yönünden en önemli sayılabilecek kaynağı İyidere plajıdır. Geçmişten günümüze kadar yapısını koruyan ve Rize İlinin en önemli plajı İlçemizde mevcuttur. Yapımı devam eden Karadeniz otoyolunun sahil şeridinin büyük bölümünün doğal dokusunu bozmasıyla İyidere plajı daha da önem kazanmıştır.

Bunun dışında Mahallesi, Köşklü Köyü ve Denizgören köyünde bulunan taş kemer köprüler tarihi nitelikte olup, turizm amaçlı görülebilecek değerlerimizdendir.

Ayrıca İlimizde sıkça rastlanan su değirmenlerine İlçemizde de rastlamak mümkündür.

Ekonomik Kaynaklar:
Çay tarımı gelişmeden önce mısır, kenevir, narenciye, fındık üretimi ve hayvancılık yapılmakta ve halk geçimini bunlarla sağlamakta idi. Bu sebepten dolayıdır ki, geçmişten günümüze ilçemizde çevre illere ve büyük şehirlere önemli bir göç süreci yaşanmıştır.

İlçemizde çay tarımı 1938 yılından sonra başlamıştır. Önceleri çay benimsenmemişse de 1940 yılında yapılan yasal düzenlemelerle çay üreticilerini bazı ayrıcalık ve teşvikler şeklinde devlet desteği sağlanmış, böylece çay ve narenciye üretimi cazip hale gelmiştir. 1950 yılından itibaren gerçek anlamda çay tarımı başlamış ve hızlı göç sürecinde de gözle görülür bir yavaşlama olmuştur.

Çay tarımına bağlı olarak 3 tanesi Çaykur’a ve 12 tanesi özel sektöre ait olmak üzere değişik kapasitelerde toplam 15 adet çay fabrikası faaliyet göstermektedir. Dolayısıyla çay sanayii de İlçemizin ekonomik kalkınmasında ciddi manada katkı sağlamaktadır.

Çay tarımının dışında aileler ticari amaçlı olmamakla birlikte kendi ihtiyaçları karşılamak üzere :

Sığır:1353,
Koyun : 635,
Keçi : 115,
Kanatlı hayvan :1305
Arılı Kovan : 891 adet beslenmektedir.

İstatistik Bilgileri:

İlçe Nüfusu (En son sayıma göre)	10.064
Dış Göç Oranı (%) (Tahmini)	%05
Belde Sayısı	-
Köy sayısı	7
Okur-Yazarlık oranı	%98
Öğrenci Sayıları	Kız	Erkek	Okul Sayısı
İlköğretim	744	537	9
Lise ve Dengi Okullar	58	134	1

İlçemizde Faaliyet Gösteren Sivil Toplum Örgütü olarak, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Ziraat Odası, Tek Gıda-İş Sendikası İyidere Şubesi, Çay Ekicileri Kooperatif ve Tarımsal Kalkınma Kooperatifi mevcuttur.

Ayrıca sosyal ve kültürel amaçlı faaliyet gösteren 6 adet dernek bulunmaktadır.